جراحی فتق فمورال

عضلات شما معمولا آنقدر قوی هستند که روده ها و اندام ها را در جای مناسب خود نگه دارند. با این حال گاهی اوقات، بافت‌های داخل شکمی ممکن است از طریق یک نقطه ضعیف در عضله‌، در هنگام فشار بیش از حد فشار داده شوند.

در این هنگام اگر بخشی از بافت از دیواره کانال فمورال عبور کند، این وضعیت فتق فمورال نامیده می شود. فتق فمورال به صورت برآمدگی در نزدیکی کشاله ران ظاهر می شود. کانال فمورال شریان فمورال، وریدهای کوچکتر و اعصاب را در خود جای داده است و درست زیر رباط اینگوینال در کشاله ران قرار دارد.

فتق فمورال یکی از انواع فتق های کشاله ران است که به دلایلی چون چاقی و فشار بیش از حد رخ می دهد. فتق فمورال را می توان فموروسل نیز نامید. زنان بیشتر از مردان از فتق فمورال رنج می برند. به طور کلی، فتق فمورال شایع نیست. اکثر فتق هایی که کشاله ران را تحت تاثیر قرار می دهند، فتق اینگوینال هستند و کمتر از 3 درصد از تمام فتق ها فمورال هستند. اکثر فتق های فمورال علائمی ایجاد نمی کنند. با این حال، اگر فتق مانع از انسداد جریان خون به روده شود، گهگاه می تواند منجر به مشکلات شدید شود. این وضعیت فتق خفه‌شده نامیده می‌شود که یک اورژانس پزشکی است و نیاز به جراحی فوری دارد.

زمانیکه بافت بدن به یک نقطه ضعیف در دیواره عضلانی کشاله یا قسمت داخلی ران فشار وارد کند، فتق فمورال یا رانی (Femoral Hernia) رخ می دهد. در واقع زمانیکه بافتی از بدن مانند قسمتی از روده از دیواره عضلانی کشاله ران عبور کرده و از یک نقطه ضعیف به ناحیه ای (به نام کانال فمورال) فشار وارد کند، فتق رانی ایجاد می شود. چاقی و وارد شدن فشار بیش از حد هنگام ورزش، سرفه یا دفع مدفوع از علل های احتمالی فتق فمورال هستند. فتق فمورال خیلی شایع نبوده و فقط 3% از کل فتق ها و تقریبا 6% از کل فتق های کشاله ران را شامل می شود. از آنجایی که فتق فمورال می تواند باعث ایجاد عوارض شدید شود، باید برای ترمیم آن عمل جراحی صورت بگیرد. احساس ناراحتی و وجود یک توده در کشاله یا قسمت داخلی ران از علائم رایج فتق فمورال هستند. این وضعیت در موارد شدید باعث ایجاد علائمی مانند معده درد و استفراغ نیز می شود.

علل فتق فمورال

علت دقیق فتق فمورال و سایر فتق ها اغلب ناشناخته است. ممکن است با ناحیه ضعیف شده کانال فمورال متولد شده باشید یا این ناحیه ممکن است به مرور زمان ضعیف شود. همچنین زور زدن می تواند به ضعیف شدن دیواره های عضلانی کمک کند.

عواملی که می توانند منجر به فشار بیش از حد شوند عبارتند از:

زایمان
یبوست مزمن
بلند کردن اجسام سنگین
اضافه وزن
مشکل در ادرار کردن به دلیل بزرگ شدن پروستات
سرفه مزمن

عوامل خطر

عوامل زیر باعث افزایش خطر ایجاد فتق فمورال می شوند:

سابقه خانوادگی: وجود یک عضو خانواده نزدیک دارای فتق کشاله ران، باعث افزایش خطر برای سایر اعضا می شود.
جنسیت: فتق فمورال در زنان 10 برابر بیشتر از مردان رایج است. این امر به دلیل لگن پهن تر زنان نسبت به مردان است.
سن: احتمال بروز فتق فمورال در بزرگسالان بسیار شایع تر از کودکان است. ایجاد آن در کودکان معمولا ناشی از یک وضعیت پزشکی است.

علائم و نشانه های فتق فمورال

حتی ممکن است در برخی موارد متوجه فتق فمورال نشوید. فتق های کوچک و متوسط معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. در بسیاری از موارد، حتی ممکن است برآمدگی یک فتق کوچک فمورال را نبینید. فتق های بزرگ ممکن است بیشتر قابل توجه باشند و باعث ناراحتی شوند. ممکن است یک برآمدگی در ناحیه کشاله ران نزدیک بالای ران شما قابل مشاهده باشد. برآمدگی ممکن است بدتر شود و هنگام ایستادن، بلند کردن اجسام سنگین یا فشار آوردن به هر طریقی باعث درد شود. فتق فمورال اغلب بسیار نزدیک به استخوان لگن قرار دارد و در نتیجه ممکن است باعث درد لگن شود.

علائم شدید فتق فمورال

علائم شدید می تواند نشان دهد که فتق فمورال روده را مسدود کرده است. این یک وضعیت بسیار جدی به نام خفه کردن است. خفگی باعث از بین رفتن بافت روده می شود که می تواند زندگی شما را به خطر بیندازد. این وضعیت یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته می شود.

علائم شدید فتق فمورال عبارتند از:

درد شدید معده
درد ناگهانی کشاله ران
حالت تهوع و استفراغ

احساس وجود یک توده در قسمت داخلی یا کشاله ران، رایج ترین نشانه این وضعیت است. این توده دردناک و حساس بوده و زمانی که فرد دراز بکشد ناپدید می شود. بعید بنظر می رسد که علائم فتق رانی در مردان و زنان متفاوت باشد. با این حال به دلیل ساختار وسیع‌ تر لگن زنان، این وضعیت در زنان به ویژه خانم های مسن تر رایج تر است. اگر فتق روده ها را مسدود کند، جریان خون به روده ها قطع می شود. بنابراین درمان اورژانسی می تواند فتق را برطرف کرده و جان شما را نجات دهد.

انواع فتق فمورال

فتق فمورال خود دارای انواع مختلفی بوده که ممکن است باعث ایجاد علائم و عوارض دیگری نیز شوند. فتق خفه شده بسیار خطرناک بوده و به مراقبت های پزشکی فوری نیاز دارد.

فتق فمورال انسدادی (Obstructed femoral hernia)

در این نوع قسمتی از روده درهم می پیچد و انسداد روده دردناکی رخ می دهد.

فتق فمورال حبس شده (Incarcerated femoral hernia)

این فتق زمانی رخ می دهد که فتق در کانال فمورال گیر کرده و نتواند به داخل شکم برگردد.

فتق فمورال خفه شده (Strangulated femoral hernia)

در این وضعیت فتق ایجاد شده از رسیدن خون به روده جلوگیری می کند. این نوع اورژانسی بوده و در صورت درمان نشدن می تواند منجر به مرگ فرد شود.

این نوع فتق فمورال جدی ترین نوع بوده و تقریبا 15% تا 20% از موارد آن را شامل می شود. در صورت باریک و سفت شدن کانال فمورال احتمال ایجاد این وضعیت وجود دارد.

این وضعیت باعث ایجاد علائم زیر می شود:

افزایش ضربان قلب
درد ناگهانی و حساسیت شدید در ناحیه
تغییر رنگ پوست در اطراف برآمدگی
تب
استفراغ
حالت تهوع

در صورتی که فتق فمورال خفه شده سریعا تحت عمل جراحی قرار نگیرد، بافت روده دچار مرگ و پوسیدگی می شود. در صورت رخ دادن این وضعیت عفونت خطرناکی ایجاد شده که باید سریعا درمان شود.

تشخیص فتق فمورال

در صورت تشخیص فتق فمورال باید فرد سریعا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد. احتمال ایجاد عوارض جدی، دلیل نیاز سریع به مراقبت های پزشکی است. پزشک در ابتدا این ناحیه را معاینه کرده و در صورت نیاز آزمایش‌ های تصویر برداری مانند سونوگرافی، سی‌ تی اسکن یا اسکن MRI را توصیه می کند. پزشک بوسیله این آزمایش ها می تواند موقعیت بافت های داخلی را مشاهده کرده و نوع فتق را تشخیص دهد.

پزشک معاینه فیزیکی را با لمس آرام ناحیه انجام می دهد تا تشخیص دهد که آیا فتق فمورال دارید یا خیر. اگر فتق بزرگ باشد، به احتمال زیاد برآمدگی احساس خواهد شد. سونوگرافی از ناحیه شکم و کشاله ران می تواند تشخیص را تایید کند یا اگر مشکوک به فتق فمورال باشید اما در معاینه فیزیکی برآمدگی مشهود نباشد، در صورت سونوگرافی تشخیص داده می شود. فناوری تصویربرداری می تواند نقص دیواره عضلانی و همچنین بافت بیرون زده را نشان دهد.

درمان فتق فمورال

فتق های فمورالی که کوچک و بدون علامت هستند ممکن است نیاز به درمان خاصی نداشته باشند. پزشک ممکن است برای اینکه ببیند آیا علائم پیشرفت می کنند یا خیر نشانه ها را بررسی کند. فتق های متوسط تا بزرگ فمورال نیاز به ترمیم جراحی دارند، به خصوص اگر باعث ناراحتی شوند. ترمیم فتق جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

این به این معنی است که شما برای انجام عمل خواب خواهید بود و نمی توانید درد را احساس کنید. ترمیم فتق فمورال را می توان به صورت جراحی باز یا لاپاراسکوپی انجام داد. روش جراحی باز نیاز به برش بزرگتر و دوره نقاهت طولانی تری دارد. جراحی لاپاراسکوپی از سه تا چهار برش به اندازه سوراخ کلید استفاده می کند که از دست دادن خون را به حداقل می رساند. نوع جراحی انتخابی به چند عامل از جمله موارد زیر بستگی دارد،:

تخصص جراح
اندازه فتق و هرگونه عارضه پیش بینی شده
زمان بهبودی پیش بینی شده
هزینه

به عنوان مثال، جراحی لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز، درد و اسکار کمتری را شامل می شود و همچنین زمان کمتری برای بهبودی لازم است. با این حال، این روش گران‌تر از جراحی باز است.

در هر دو روش جراحی، جراح برای دسترسی به فتق، برش هایی در ناحیه کشاله ران ایجاد می کند. روده یا سایر بافت های بیرون زده از ناحیه فمورال به موقعیت مناسب خود بازگردانده می شود. جراح سوراخ را بخیه می زند و ممکن است آن را با یک تکه مش تقویت کند. مش دیواره کانال را تقویت می کند. برخی از روش‌ها به نام «ترمیم بدون تنش» کم تر تهاجمی هستند و نیازی به استفاده از بیهوشی عمومی ندارند.

عمل جراحی فتق فمورال

در عمل جراحی، فتق فمورال برطرف شده و قسمت ضعیف دیواره عضلانی جهت پیشگیری از فشار بافت های داخلی در آینده، ترمیم می شود. فتق های متوسط و شدید به علت احتمال خطر خفه شدن به عمل جراحی نیاز دارند. دو نوع عمل جراحی برای ترمیم فتق فمورال وجود دارد که پزشک وابسته به اندازه فتق، سن فرد، سلامت عمومی و سایر عوامل نوع مناسب را انتخاب می کند.

جراحی باز

این روش تحت بیهوشی عمومی صورت می گیرد. البته اگر فتق ایجاد شده شدید نباشد از بی حسی موضعی استفاده می شود. در این حالت ناحیه موردنظر بی حس بوده اما فرد دارای هوشیاری است. این جراحی با ایجاد یک برش کوچک در کشاله ران برای دسترسی به فتق آغاز می شود. سپس پزشک بافت برآمده را به داخل شکم برگردانده و دیواره کانال فمورال را با بخیه‌ های قوی ترمیم می کند.

لاپاراسکوپی

این جراحی کم تهاجمی است اما باید تحت بیهوشی عمومی انجام شود. در این روش ابتدا چندین برش کوچک در قسمت تحتانی شکم ایجاد می شود سپس یک ابزار نازک لوله مانند با دوربینی به نام لاپاراسکوپ از طریق برش ها وارد می شود. سپس بافت برآمده به داخل شکم برگردانده شده و ناحیه ضعیف شده عضله ترمیم می شود. جراحی لاپاراسکوپی برای فتق های بسیار بزرگ مناسب نیست. این جراحی نسبت به جراحی باز بهبودی سریع تر و جای زخم کمتری دارد.

عوارض و خطرات جراحی

جراحی فتق فمورال معمولا ایمن است، اگر چه هر جراحی با خطراتی همراه است. عوارض این جراحی با وجود غیر معمول بودن شامل موارد زیر هستند:

عوارض بیهوشی عمومی
لخته شدن خون
مشکل در دفع ادرار
ضعف موقت پا
عفونت زخم
آسیب به اندام های داخلی
خونریزی یا کبودی در محل برش
آسیب عصبی در اطراف برش ها
جای زخم

افراد مسن بیشتر از افراد جوان تحت تاثیر عوارض آن قرار می گیرند.

چشم انداز پس از فتق فمورال

فتق فمورال معمولاً شرایط پزشکی تهدید کننده زندگی نیست. با این حال، خفه شدن فتق می تواند تهدید کننده زندگی باشد و باید از طریق جراحی اورژانسی درمان شود. روده تقریباً 8 تا 12 ساعت پس از خفه شدن زنده می ماند، بنابراین در صورت داشتن علائم ضروری است که فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

ترمیم این وضعیت بسیار ایمن است و خطر کمی دارد. اکثر افراد می توانند در عرض دو هفته به فعالیت های سبک بازگردند. همچنین اکثر افراد در عرض شش هفته به طور کامل بهبود می یابند. باید این هم در نظر گرفت که عود فتق فمورال بسیار کم سابقه است.

ریکاوری

معمولا افراد پس از عمل جراحی ترمیم فتق فمورال می توانند همان روز یا فردای آن روز به خانه بروند.

در حین بهبودی اقدامات زیر لازم است:

استفاده از داروهای مسکن برای تسکین ناراحتی
داشتن یک رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست و زور زدن
مراقبت از زخم
محدود کردن فعالیت ها و حرکات برای چند هفته

بیشتر افراد پس از 2 هفته استراحت قادر به انجام فعالیت های سبک هستند. با این حال بهبودی برای برخی افراد 6 هفته یا بیشتر طول می کشد.