جراحی تیروئید و غدد لنفاوی

ابتدا بایستی نگاه کلی ای به عمل تیروئید داشته باشیم که با برداشتن این غده چه مواردی روی خواهند داد. آسیب به اعصاب تارهای صوتی حین برداشتن غده تیروئید از عوارض ناخواسته است.

اعصاب اصلی که تارهای صوتی را عصب‌دهی می‌کنند در دو طرف چسبیده به زیر غده تیروئید وارد حنجره می‌شوند. علاوه بر آن یک جفت عصب فرعی هم از بالا چسبیده به لبه‌های فوقانی غده تیروئید در دو طرف وارد حنجره می‌شوند. در عمل غده تیروئید جراحان نهایت دقت را انجام می‌دهند که اعصاب مربوط به تارهای صوتی آسیب نبیند و هیچ جراحی هرگز به این اعصاب آگاهانه صدمه نمی‌زند.

گاهی اوقات حین عمل تیروئید آسیبی به اعصاب وارد نمی‌شود اما با گذشت مدت زمانی از عمل جراحی تیروئید به علل مختلف از جمله خون رسانی ناکافی، التهاب و عفونت بستر عمل، اعصاب آزرده شده و به ‌تدریج صدای بیمار تغییر می‌کند که البته این موارد خارج از کنترل جراح است.

عمل برداشتن غده تیروئید

اگر به عللی همه‌با عمل غده تیروئید ، غده تیروئید برداشته شود بیمار ناگزیر به استفاده از هورمون جایگزین تیروئید تا پایان عمر است، بنابراین افراد بایستی مراقب بزرگی غده تیروئید در ناحیه جلوی گردن باشند و در صورت مشاهده بزرگی مشهود غده تیروئید باید به پزشک مراجعه کنند.

با اینکه بزرگی تیروئید به راحتی قابل مشاهده است، در وضعیت طبیعی به هنگام بلع جابه‌جایی غده تیروئید قابل مشاهده نیست اما به دنبال بزرگ شدن غده تیروئید در هنگام بلع جابه جایی غده تیروئید زیر پوست دیده می‌شود که این یک یافته غیر طبیعی است و باید توسط پزشک معاینه شود.

ندول‌های تیروئیدی برجستگی در بافت غده تیروئید می باشد که ممکن است تعداد ندول‌ یک یا بیشتر باشد و برحسب آنکه، به‌ هنگام اسکن تیروئید، ماده رادیواکتیو را جذب کند به انواع گرم و سرد تقسیم می‌شود.

ندول‌ گرم هورمون تیروئید ترشح می‌کنند اما ندول سرد که ماده رادیو اکتیو را جذب نمی‌کند، غیرفعال است و ترشح هورمون هم ندارد.

با این‌که گاهی یک ندول گرم خودکار شده از مهار خارج می‌شود و بسیار بیشتر از ترشح طبیعی غده تیروئید هورمون ترشح می‌کند، در این‌صورت به آن ندول داغ یا HOT گفته می‌شود و فرد به علائم پرکاری تیروئید دچار می‌شود.

ندول تیروئید تجمع غیرعادی سلول‌های تیروئید در یک ناحیه از غده تیروئید می باشد که ندول تیروئید از جنس بافت تیروئید است و عوامل مختلفی سبب ایجاد آن می‌شود که خارج از اراده و دخالت بیمار است.

جراحان عمومی مهم‌ترین نگرانی در خصوص ندول‌های تیروئید را سرطانی شدن آنها می دانند که پس از تشخیص وجود ندول در غده تیروئید متخصص غدد مجموعه‌ای از اقدامات تشخیصی را برای شناسایی تغییرات بدخیمی انجام می‌دهد چرا تشخیص سرطانی بودن ندول تیروئید از طریق معاینه ساده معمولا امکانپذیر نیست.

نمونه‌برداری سوزنی FNA مهم‌رین روش تشخیصی ندول‌های می باشد که این نمونه برای بررسی به آزمایشگاه آسیب‌شناسی ارسال می‌شود. در ندول‌های سرطانی بسیار کوچک برداشتن همان سمت درگیر تیروئید کفایت می‌کند، اما اگر اندازه ندول سرطانی از حد معینی بزرگتر باشد کل تیروئید برداشته می‌شود زیرا بر اساس آمارها دیده شده در این موارد ممکن است در سمت مقابل هم ندول‌ سرطانی میکروسکوپی که در معاینه یا تصویربرداری پیدا نمی‌شود وجود داشته باشد.

جراحی تیروئید و غدد لنفاوی

عمل تیروئید و پاراتیروئید

غده تیروئید در ناحیه گردن و جلوی نای قرار گرفته است که دو قسمت راست و چپ دارد. این غده هورمون تیروئید را ترشح می‌کند که در کنترل سوخت و ساز بدن مؤثر است. افزایش هورمون تیروئید، پُرکاری تیروئید نامیده می‌شود که منجر به بروز علایمی مانند تپش قلب، لرزش دست‌ها، بیرون زدگی چشم‌ها و افزایش اشتها و اضطراب می‌گردد. کاهش ترشح هورمون تیروئید نیز باعث کاهش اشتها، کاهش فعالیت بیمار، بی‌حوصلگی و اِدم پاها می‌گردد.

بیمارانی که دچار پُرکاری تیروئید، ندول‌های تیروئید، گواتر ساده، گواتر مولتی ندولر و بدخیمی‌های تیروئید هستند، در صورت لزوم جهت انجام جراحی به فوق تخصص غدد ارجاع داده می‌شوند. جراحی تیروئید به خصوص در بدخیمی‌های تیروئید مؤثر است.

خوشبختانه برخلاف تومورهای بدخیم در دیگر نقاط بدن، شایع‌ترین نوع تومور بدخیم تیروئید که کانسر پاپیلری است در صورت تشخیص به موقع و انجام جراحی دقیق، کاملاً درمان می‌شود و بیمار می‌تواند به زندگی طبیعی خود ادامه دهد.

قبل از عمل جراحی تیروئید

جراح خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید، مطلع سازید.
در صورت داشتن حساسیت دارویی و یا سابقه هر نوع بیماری در خانواده، پزشک جراح و متخصص بیهوشی را در جریان قرار دهید.
وضعیت تیروئید شما باید نرمال باشد. در صورت پُر کاری تیروئید لازم است ابتدا تحت درمان قرار بگیرید تا شرایط انجام جراحی برای شما فراهم گردد.
حداقل یک هفته قبل از جراحی، مصرف آسپرین را متوقف کنید.
بیمارانی که تحت درمان داروهای فشار خون و ایندرال هستند، لازم است مصرف داروی خود را تا صبح روز عمل ادامه دهند.
کشیدن سیگار را به حداقل برسانید.
قبل از مراجعه، دوش بگیرید و موهای گردن و صورت را بتراشید.
در تاریخ تعیین شده، جهت بستری شدن به پذیرش بیمارستان مراجعه کنید.
عمل جراحی بسته به شرایط بیمار، همان روز یا روز بعد از بستری انجام می‌شود.
قبل از رفتن به اتاق عمل، کلیه زیور آلات، وسایل فلزی و تزئینی را از خود جدا کنید.
روز انجام عمل تیروئید
در روز عمل تیروئید، علایم حیاتی شامل نبض، فشار خون، تعداد تنفس و دمای بدن شما ثبت خواهد شد. در روز جراحی نمی‌توانید از راه دهان غذا بخورید و در صورت لزوم مایع وریدی برای شما تجویز می‌شود.

بعد از عمل
پس از عمل تیروئید تا رسیدن به هوشیاری کامل، مایعات و داروهای مورد نیاز شما به صورت وریدی تزریق می‌شود.

با بررسی وضعیت عمومی شما، طبق دستور پزشک می‌توانید نوشیدن مایعات و رژیم غذایی معمولی را شروع کنید.

نکات بعد از عمل
در صورت بروز علایم زیر، سریعاً پرستار بخش را مطلع کنید.
احساس تنگی نفس و خفگی در ساعات اولیه پس از عمل
بروز کرختی دور لب و گِزگِز شدن انگشتان
احساس کمی درد در ناحیه جراحی شده امری طبیعی است. شما باید بتوانید به راحتی نفس بکشید، سرفه کنید، حرکت داشته باشید و غذا بخورید.
نکات بعد از ترخیص
معمولاً ۳-۱ روز بعد از جراحی مرخص خواهید شد. در صورت نیاز به گواهی پزشکی، آن را قبل از ترخیص و از پزشک معالج مطالبه کنید. یک هفته بعد از عمل می‌توانید به کار خود بازگردید.
هنگام ترخیص برای شما نسخه‌ای تجویز می‌شود که طبق نظر جراح شامل مسکن، آنتی‌بیوتیک و گاهی هورمون است.
هنگام ترخیص، از زمان و مکان ویزیت توسط جراح خود، اطلاعات لازم را کسب نمایید.
یک هفته بعد از عمل، به جراح خود مراجعه نمایید.
برای ادامه درمان لازم است نتیجه پاتولوژی نمونه تیروئید شما، توسط پزشک جراح و متخصص غدد داخلی مورد بررسی قرار گیرد.

جراحی تیروئید و غدد لنفاوی

محل برش در جراحی تیروئید

بر اساس نوع عمل جراحی تیروئید و وسعت بیماری، برشی افقی به طول ۸-۴ سانتیمتر در قسمت تحتانی گردن ایجاد می‌شود. بعد از جراحی، این برش به مدت ۷۲ ساعت پانسمان خواهد شد که استحمام پس از این مدت، بلامانع است.

کشیدن بخیه‌ها نیز معمولاً ۷-۵ روز بعد از جراحی انجام خواهد شد. در مواردی که از چسب‌های زیبایی استفاده شده است، به مرور با استحمام، چسب‌ها جدا می‌شود.

معمولاً ۲۴-۱۲ ساعت بعد از عمل تیروئید، شما اجازه خارج شدن از بستر و راه رفتن را خواهید داشت مگر اینکه پزشک دستور استراحت مطلق داده باشد.

دراز کشیدن به مدت طولانی، روند بهبود شما را کُند می‌کند. در صورتی که به تنهایی نمی‌توانید موقعیت خود را تغییر دهید، از پرستار کمک بگیرید. همچنین در صورت نیاز به راه رفتن می‌توانید از پرستار کمک بخواهید.

عوارض عمل تیروئید

عمل تیروئید باید توسط جراحانی صورت گیرد که انجام این عمل، جزء اعمال روزانه آن‌ها محسوب می‌شود. در این صورت احتمال بروز عوارض پس از جراحی که شامل آسیب به عصب لارنژیال، خونریزی بعد از عمل و کاهش کلسیم خون است، به حداقل خواهد رسید.
در صورت انجام عمل توسط جراحان متبحر، احتمال آسیب به عصب کمتر از یک درصد گزارش شده است. دکتر فنایی در بیمارستان عرفان، جراحی تیروئید را با استفاده از دستگاه Nerve-Stimulator و از طریق مانیتورینگ اعصاب صوتی انجام می‌دهند که این امر باعث حفظ عصب و عدم آسیب به غدد پاراتیروئید می‌گردد.
دستگاه Nerve-Stimulator شامل لوله‌های تراشه مخصوص با دو الکترود است که هنگام بیهوشی، در کنار طناب‌های صوتی بیمار قرار می‌گیرند. همچنین یک دستگاه مخصوص مانیتورینگ دارد که از طریق آن، جراح می‌تواند به خوبی عصب را حین انجام عمل شناسایی کند.
این دستگاه به هیچ وجه جایگزین چشم جراح نمی‌شود بلکه تأیید کننده محل قرارگیری عصب صوتی و هدایت کننده جراح حین جراحی است. نکته قابل توجه این است که با استفاده از آن، احتمال آسیب رساندن به پاراتیروئید نیز کاهش می‌یابد.
استفاده از دستگاه Nerve-Stimulator به خصوص در اعمال جراحی تیروئید که برای چندمین بار ضرورت می‌یابد، به مراتب مفیدتر خواهد بود مانند عود کردن گواتر و یا کانسرهای تیروئید که نیاز به عمل جراحی مجدد دارند.
کاهش کلسیم خون بعد از جراحی‌های دو طرفه تیروئید، در ۵۰ درصد موارد مشاهده شده است که معمولاً طی چند هفته بهبود می‌یابد.