درمان سرطان شیمی درمانی

شیمی درمانی یک روش درمانی با داروهای شیمیایی جهت از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از پیشرفت آن ها است. داروی شیمی درمانی در تمام نقاط بدن از طریق خون پخش شده و تاثیر فراوانی در جلوگیری و از بین بردن سلول های سرطانی که از یک نقطه به نقطه ی دیگر انتقال یافته است، دارد.

هنگامی که یک قسمت از بدن درگیر بیماری سرطان می شود، سلول های سرطانی به سایر مناطق بدن انتقال یافته و سایر اعضا را نیز درگیر می کند، هنگام استفاده از شیمی درمانی سلول های سالم بدن نیز تحت تاثیر شیمی درمانی قرار می گیرند و برخی عوارض جانبی ظاهر می شود. اما پس از اتمام دوره درمان سلول های سالم بطور خودکار به وضعیت اولیه باز می گردند.

هدف از استفاده از شیمی درمانی عبارتست از:

• از بین بردن سلول های سرطانی بطور کامل و جلوگیری از عودت مجدد بیماری سرطان.
• کنترل بیماری سرطان و جلوگیری از پیشرفت بیماری و درگیر شدن سایر سلول های بدن (کند کردن روند پیشرفته شدن بیماری).
• کاهش عوارض جانبی بیماری سرطان

به طور کلی شیمی درمان سه هدف کلی دارد:

درمان
دربرخی موارد ، از شیمی درمانی برای بهبود سرطان استفاده می شود ، به این معنی که سرطان از بین رفته است و دیگر بر نمی گردد.

اکثر پزشکان در حوزه تشخیص و درمان سرطان از کلمه درمان برای شیمی درمانی استفاده نمی کنند . بنابراین ، هنگام انجام درمانی که ممکن است شانس بهبود سرطان فرد را افزایش دهد ، پزشک ممکن است آن را به عنوان روشی با قصد درمان توصیف کند.

اگرچه ممکن است هدف در این شرایط درمان باشد و تنها امید بسیاری از افراد مبتلا به سرطان باشد ، اما همیشه به یک ترتیب نتیجه نمی دهد. معمولاً سال ها طول می کشد تا اثبات شود که آیا سرطان فرد واقعاً بهبود یافته است یا خیر.

کنترل
در صورت عدم امکان درمان ، هدف از درمان سرطان با شیمی درمانی می تواند کنترل بیماری باشد. در این موارد ، از شیمی درمانی برای کوچک شدن تومورها و یا جلوگیری از رشد و گسترش سرطان استفاده می شود. این روش می تواند به فرد سرطانی کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و عمر طولانی تری داشته باشد.

تسکین
از شیمی می توان برای تسکین علائم ناشی از سرطان نیز استفاده کرد. به این عمل تسکین درمانی ، شیمی درمانی تسکینی یا درمان با قصد تسکین گفته می شود.

وقتی سرطان در مرحله پیشرفته باشد ، احتمالاً قابل کنترل نیست و گسترش یافته است ، هدف از دادن شیمی درمانی ممکن است بهبود کیفیت زندگی یا کمک به فرد در احساس بهتر باشد. به عنوان مثال ، شیمی درمانی ممکن است برای کمک به کوچک شدن توموری که باعث درد یا فشار می شود ، شود تا بیمار احساس بهتری داشته باشد و درد کمتری داشته باشد.

چه زمانی از شیمی درمانی استفاده می شود؟

شیمی درمانی از اصلی ترین روش درمان و کنترل بیماری سرطان است که ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی مثل عمل جراحی، پرتو درمانی و… مورد استفاده قرار گیرد. روش درمان سرطان متناسب با وضعیت بیمار تشخیص داده می شود. در برخی مواقع شیمی درمانی به تنهایی بهترین و مناسب ترین برای درمان سرطان است.

روش های انجام شیمی درمانی

در شیمی درمانی روش های مختلفی وجود دارد که روش مناسب از طریق پزشک و متناسب با وضعیت بیمار انتخاب می شود که عبارتند از:
• درمان خوراکی
• تزریق عضلانی
• تزریق رگی
• تزریق زیر پوستی
• پماد روی پوست
• تزریق مستقیم به مثانه
• تزریق در نخاع یا مغز

شیمی درمانی را می توان به عنوان درمان اصلی استفاده نمود ؟

پس ازاینکه از سایر اقدامات درمانی استفاده نمودیم ، سلول های سرطانی مخفی را می توان توسط شیمی درمانی از بین برد.
شیمی درمانی می تواند بعد از سایر درمان‌ها مانند جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در بدن باقی مانده اند ، استفاده شود . این روش را روش درمانی کمکی می نامند.

شیمی درمانی درد دارد ؟

معمولا بیمار هیچ گونه دردی بجز درد فرو رفتن سوزن را احساس نمی کند. داروهای شیمیایی که باعث درد یا سوزش یا خارش پوست می شوند بسیار محدود می باشند و این داروها از طریق رگ تزریق می شوند. در صورت وجود هر گونه از علائم سوزش یا خارش و… از قبل به بیمار اطلاع داده شده تا آمادگی لازم را داشته باشد. همچنین بیمار باید در صورت احساس هر گونه درد و ناراحتی هنگام انجام شیمی درمانی اطلاع دهد.
بعضی داروها ممکن است با شیمی درمانی تداخل دارویی داشته باشد و عوارض ناشی ازشیمی درمانی را افزایش دهد.
لذا باید مریض در صورت استفاده هر گونه داروی دیگر پزشک خود را در جریان قرار دهد. شایان ذکر است که پزشک باید در جریان همه داروهای بیمار از جمله ویتامین ها و… نیز قرار بگیرد.

دارو های شیمی درمانی بر چه اساسی تجویز می شوند ؟

پزشک بر اساس عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان ، مرحله سرطان ، سلامتی کلی ، درمان‌های قبلی سرطان و اهداف و ترجیحات بیمار این داروها را تعیین می کند

شیمی درمانی بر باروری زنان تاثیر می گذارد ؟

بانوانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند و هنوز یائسه نشده اند ممکن است در اثر داروهای شیمی درمانی دچار قطع عادت ماهیانه شوند که ممکن است به صورت موقت و گاهی دائمی باشد.
در افرادی که سن بالاتر از 35 سال دارند و یا اختلال قاعدگی دارند احتمال ایجاد یائسگی بعد از شیمی درمانی بیشتر است به همین خاطر افرادی که خواهان بارداری بعد از اتمام درمان سرطان پستان هستند، باید قبل از شروع درمان، مشاوره ی باروری ـ ناباروری انجام دهند تا با روشهای مختلف به حفظ قدرت باروری آنها کمک شود.

آیا هنگام شیمی درمانی می توان اقدامات دندانپزشکی انجام داد؟

موارد غیر اورژانس بهتر است به تعویق افتد ولی در موارد الزامی، پس از هماهنگی با پزشک معالج و انجام آزمایش انعقادی و بررسی سطح گلبول سفید خون و پلاکت می توان اقدامات مذکور را به راحتی انجام داد.

آیا می توان از مسکن در طی شیمی درمان استفاده نمود؟

مصرف استامینوفن یا استامینوفن کدئین بلامانع است ولی برای سایر داروها بهتر است با پزشک و مرکزی که در آن شیمی درمانی می شوید، هماهنگ نمایید. پس از اتمام شیمی درمانی در موارد نیاز استفاده از هر داروی تجویز شده بلامانع است. علت اصلی این توصیه این است که گاهی عارضه ای بدنبال شیمی درمانی ایجاد شده است که با مصرف نابجای داروی مسکن ممکن است تشدید شود. مثلاً نارسایی نسبی کلیه ایجاد شده است و مصرف بعضی از مسکن ها آن را تشدید می کند.